NORDIC TEXTILE TAKEOVER

NORDIC TEXTILE TAKEOVER
11. september, 2025 Gunnhildur Edda Guðmundsdóttir

NORDIC TEXTILE TAKEOVER

13.09.24 – 14.09.24

Scandinavia House
58 Park Avenue
New York, NY 10016 United States

Scandinavia House, í samstarfi við New York Textile Month, kynnir með ánægju aðra útgáfu af NORDIC TEXTILE TAKEOVER, sýningu, dagskrá og vinnusmiðjur sem varpa ljósi á samtímatextíl frá Norðurlöndum. Í sýningarsal Scandinavia House verður haldin sýning ásamt listamannaspjöllum, leiðsögn sýningarstjóra, móttöku og verklegum vinnusmiðjum. Helgardagskráin mun einnig sýna verk nýútskrifaðra textíllistnema frá Textilhögskolan í Borås
NORDIC TEXTILE TAKEOVER er norrænt samstarfsverkefni á sviði textíls, samstýrt af Ragna Froda (ÍSL/US), framkvæmdastjóra New York Textile Month, og Emily Stoddart (CA), verkefnastjóra sýninga og samfélagsdagskrár hjá Scandinavia House í New York.

Dagskrá

Laugardagur 13. september — Frítt í alla viðburði

  • kl. 14:00 – Listamannaspjall: Randi Samsonsen (Færeyjar)

  • kl. 14:30 – Listamannaspjall: Juha Vehmaanperä (Finnland)

  • kl. 15:00 – Leiðsögn sýningarstjóra um sýninguna í Scandinavia House galleríunum

  • kl. 16:00–18:00 – Móttaka

Sunnudagur 14. september

  • kl. 12:00–15:00 – Heklhotdog vinnusmiðja með Randi Samsonsen; $25 ($20 fyrir ASF félaga)
    Taktu þátt í heklferðalagi færeysku listakonunnar Randi Samsonsen þar sem hún vinnur með hotdog – eina af ástsælustu götumatsflíkum New York! Óteljandi leiðir eru til að nýta afgarn.

  • kl. 12:00–15:00 – The Extravagant Bloom Brooch vinnusmiðja með Heidi Hankaniemi; $25 ($20 fyrir ASF félaga)
    Taktu þátt með textíl- og gjörningalistakonunni Heidi Hankaniemi í verkefni þar sem endurnýttar útsaumsflíkur fá nýtt líf sem brjóstnál, saumuð á iðnaðarfilt með brjóstnálafestingum.

  • kl. 12:00–15:00 – The Craft Knit Club HEL í NYC með Juha Vehmaanperä; $25 ($20 fyrir ASF félaga)
    Lærðu sérstakar handprjónaaðferðir eins og öldumynstur og „tuck stitch“ undir leiðsögn Juha, innblásið af vinsælu Craft Club Hel samkomunum í Helsinki.

  • kl. 12:00–17:00 – Opið í galleríinu; aðgangur ókeypis

Heidi Hankaniemi, fædd í Ekenäs í Finnlandi, er myndlistarkona búsett í New York. Hún stundaði nám í Critical Fine Art Practice við Central Saint Martins í London, þar sem hún lauk BA (Hons) gráðu, og er einnig með diplómu í myndlist frá Kanneljärven Opisto í Finnlandi.

Heidi vinnur bæði í listheimi og atvinnulífi, þar sem hún skapar teikningar, innsetningar og staðbundin verk sem kanna samband myndar, hlutar og umhverfis. Verk hennar fjalla oft um mörk hins persónulega og hins almenna, þar sem menningarlegar tilvísanir, minningar og efnislegar tilraunir fléttast saman.

Hún hefur sýnt verk sín á alþjóðlegum vettvangi í Evrópu og Bandaríkjunum, bæði í einkasýningum og samsýningum, og hefur einnig unnið með helstu menningar- og atvinnuaðilum að skapandi verkefnum.
@heidihankaniemi

UM SÝNINGUNA

Samofið: Prjón og hekl í norrænum samtímalistum og hönnun

Sýningin tekur verk Hildar Hákonardóttur frá 1971, Rauður þráður (hnútabrjóst), sem upphafspunkt og speglar hvernig norræn textíllist hefur þróast í gegnum áratugina. Á áttunda og níunda áratugnum voru prjón og hekl nátengd femínískum starfsháttum og pólitískri tjáningu, en í dag bera þessi miðlar áfram félagslega og menningarlega merkingu á sama tíma og þeir tileinka sér nýsköpun í efnisnotkun og sjálfbærni.

Prjón og hekl hafa lengi verið ofin inn í menningarvef Norðurlandanna. Einu sinni lífsnauðsynleg færni til að þola langar vetrarvertíðir, eru þessi handverk enn kennd frá unga aldri og varðveitt sem menningararfur. Þegar textíllist tók að vaxa færðust þessar aðferðir úr einkarýminu yfir í heim listarinnar, þar sem þær skoruðu á valdakerfi og opnuðu nýjar leiðir til frásagnar, mótstöðu og tilraunastarfsemi.

Í dag halda norrænir listamenn og hönnuðir áfram þessari arfleifð á sama tíma og þeir víkka út sviðið. Þeir kanna form, uppbyggingu og yfirborð, stundum með því að nýta hefðbundnar aðferðir, stundum með því að skapa nýjar. Efnin ná allt frá endurunnu garni til óhefðbundinna trefja eins og hrosshári eða sjávarþörunga úr norrænum fjörum. Í þessari sýningu mætast list og hönnun og sýna fram á hvernig prjón og hekl eru ekki aðeins áþreifanlegar minningageymslur arfleifðar heldur einnig tæki til tilrauna, nýsköpunar og sjálfbærrar framkvæmdar.

Sýningin sýnir verk eftir:
Randi Samsonsen (Færeyjar), Isabel Berglund (Danmörk), Álfrún Pálmadóttir (Ísland), Ása Bríet (Ísland), Ásta Guðmundsdóttir (Ísland), Kamilla Kuszon (Danmörk), Astrid Brøndgaard Jensen (Danmörk), Ýr Jóhannsdóttir (Ísland), Högna Sól Thorkelsdóttir (Ísland), Olivia Maj Ballentyne (Svíþjóð), Halla Ármannsdóttir (Ísland), Juha Vehmaanperä (Finnland), Kiyoshi Yamamoto (Noregur), Karlssonwilker, Inc. (Ísland/New York), Hildur Hákonardóttir (Ísland), Sigrún Hlín Sigurðardóttir (Ísland).

Sýningin hlýtur stuðning frá Handverk og hönnun en stofnunin leggur ríka áherslu á frumkvæði fagmanna á sýningarvettvangi fyrir íslenskt samtíma handverk.

 

Listrænir stjórnendur og lykilpersónur

Ragna Froðadóttir er íslensk listakona, sýningarstjóri og fræðari með bakgrunn í fata- og textílhönnun. Hún hefur verið listrænn stjórnandi New York Textile Month síðan 2020 og hlotið ýmis styrki fyrir störf sín og verkefni, sem og framlag til lista. Verk hennar einblína á sjálft ferlið – litina, áferðina og sögu tákna og mynsturs í textíl. Með sterka ástríðu fyrir textíl, nýsköpun og handverki byggir Ragna upp frásagnir með því að flétta saman handverk og tækni. Snemma á ferli sínum rak hún fata- og textílstúdíó í Reykjavík. Síðustu 15 árin hefur hún búið í New York, Berlín og Reykjavík. Í Reykjavík starfaði hún sem fagstjóri textíldeildar Myndlistaskólans í Reykjavík en býr nú í New York þar sem hún rekur eigið stúdíó og vinnur sem framkvæmdastjóri Edelkoort Inc. og New York Textile Month.
@frodadottir @newyorktextilemonth

Lidewij Edelkoort, stofnandi NYTM, er heimsþekktur straumspámaður, útgefandi, mannvinur og sýningarstjóri. Hún er stofnandi New York Textile Month, World Hope Forum og „Farm to Fabric to Fashion“ meistaranáms við Polimoda, auk Master of Textiles við Parsons The New School. Hún er ein áhrifamesta straumspákona heims og vinnur yfir greinar frá tísku til arkitektúrs. Hún stofnaði Trend Union, meðstofnaði World Hope Forum og kom á fót New York Textile Month. Hún heldur áfram að gefa út áhrifamikil rit og bækur sem móta hönnun og sjálfbærni á heimsvísu.
@lidewijedelkoort

Emily Stoddart er kanadísk listakona, sýningarstjóri og menningarframleiðandi með yfir 18 ára reynslu í myndlist. Hún er nú sýningar- og samfélagsstjóri hjá Scandinavia House í New York, þar sem hún sér um sýningar og dagskrár sem leggja áherslu á norræna myndlistarmenningu. Emily hefur skipulagt alþjóðlegar sýningar í samstarfi við stofnanir á borð við Ateneum, Finnska þjóðlistasafnið; Munchmuseet, Ósló; The Phillips Collection, Washington, D.C.; og KODE Listasafn í Bergen, ásamt listamannareknu rými og háskólum víðsvegar á Norðurlöndum og í New York. Hún hefur einnig skipulagt dagskrár fyrir helstu listviðburði á borð við Armory Show, Feature Art Fair, Frieze New York og New York Textile Month. Emily er með MFA í myndlist frá Hunter College, CUNY, og BFA frá Concordia University, Montréal.

Hildur Hákonardóttir (f. 1938) er brautryðjandi íslensk textíllistakona sem hefur átt lykilhlutverk bæði í femínísku hreyfingunni og þróun samtímalistar á Íslandi. Hún kom fram á sjöunda áratugnum sem hluti af SÚM-hópnum og Rauðsokkahreyfingunni, þar sem hún beitti vefnaði og textíltækni til að takast á við brýn samfélags- og stjórnmálamál. Hún var ein fyrsta listakona Íslands til að staðsetja textíl sem miðil fyrir gagnrýna umræðu og hjálpaði þannig til við að endurskilgreina hlutverk handverks í listum og menntun. Verk hennar hafa síðan orðið áfangasteinar í íslenskri menningarsögu og haft áhrif á kynslóðir listamanna, mótað listrænt landslag og styrkt stöðu textíls í íslenskri menningu.

Um listamenn

Randi Samsonsen er listakona frá Færeyjum sem rannsakar sundrung og rof í samtímalífi með textílmiðlum. Með hekl og prjón skapar hún áþreifanleg verk sem fanga form og hreyfingu og bjóða áhorfendum að tengjast í gegnum snertingu og minningar. Verk hennar spegla hið brothætta jafnvægi milli hins áþreifanlega og óáþreifanlega og bjóða upp á ljóðrænt svar við óstöðugleika samtímans.
@randisamsonsen

Juha Vehmaanperä er textíllistamaður og prjónahönnuður í Helsinki (MA, Aalto-háskóli). Hann hefur kennt fjölda námskeiða á sviði lista og hönnunar sem tengjast mjúkum efnum. Árið 2022 hlaut hann titilinn Ungur hönnuður ársins í Finnlandi. Verk hans hafa hlotið alþjóðlega viðurkenningu á Hyères tískuhátíðinni og Dutch Design Week, og hafa einnig sést á listamönnum á borð við CL og Tate McRae.
@juhavehmaanpera

Halla Lilja Ármannsdóttir er íslensk textíllistakona sem á sér djúpar rætur í prjóni. Hún útskrifaðist með heiðursgráðu frá London College of Fashion árið 2021 og rannsakar samspil mjúkrar ullar og stífs tagls, handverks og nákvæmni vélanna. Með því að blanda hefð og nýsköpun umbreytir hún prjóni í samtal við tímann og tengir saman fortíðarhandverk og framtíðarmöguleika.
@hallaarmanns

Ýr Jóhannsdóttir er textílhönnuður og listakona frá Íslandi, búsett í Reykjavík, sem vinnur undir listamannsnafninu Ýrúrarí. Verk hennar eru að mestu prjónuð, þar sem húmor, líkamsmótar og hversdagsleiki mætast í ullarformum sem eru oft klæðanleg. Á síðustu árum hefur sjálfbærni orðið æ mikilvægari þáttur í verkum hennar. Í nýjustu verkefnum sínum, Sweater Sauce, I would not do something like that og Sleik-zine, veltir hún fyrir sér óhóflegri neyslu textíls og finnur nýjar leiðir til að lengja líf óæskilegra flíka með því að umbreyta þeim í einstök list- og hönnunarverk. Ýr er einnig ein af fjórum meðlimum fjölgreina- og gjörningahópsins CGFC.
@yrurari

Isabel Berglund (Danmörk) skapar skúlptúrverk úr prjónuðu garni sem umbreyta kunnuglegum hlutum. Í verkum hennar mætast hið áþekkta og óhlutbundna, þar sem borð, kommóður og hversdagsleg form öðlast nýja taktvísi, brothættni og styrk. Samvinna er mikilvægur þáttur í starfi hennar, og hún býður gjarnan öðrum að taka þátt í ferlinu sem bætir við lögum af sameiginlegri sjálfsmynd og félagslegri merkingu. Isabel er með MA í prjónahönnun frá Central Saint Martins, hefur sýnt verk sín víða um heim og er í umboði Galleri Specta í Kaupmannahöfn.
@isabel_berglund

KarlssonWilker er hönnunarstúdíó í New York, stofnað af Íslendingnum Hjalta Karlssyni og Þjóðverjanum Jan Wilker. Frá opnun árið 2000 hefur stúdíóið skapað sér orðspor fyrir mannlega, tilraunakennda og tjáningarríka sjónræna nálgun í fjölbreyttum verkefnum: frá grafík, vörumerkjahönnun, gagnavinnslu, teikningu og hreyfimyndum til umhverfishönnunar, leiðarkerfa, ritstjórnar og fatahönnunar.
www.karlssonwilker.com @karlssonwilker

KWOTUS peysuvesti – Í samstarfi við lítið prjónaverkstæði við hliðina á stofunni hannaði stúdíóið línu af prjónuðum peysuvestum sem fagna skærum litum og formum til að brjótast út úr hefðbundnum og fremur látlausum stíl þessa flíkategundar.
www.kwotus.com

Kiyoshi Yamamoto er japansk-brasilískur listamaður búsettur í Bergen, sem vinnur með textíl, silkiprent, skartgripi og gjörninga. Hann notar oft endurunnar eða stórar, litrík silki- og bómullareiningar í verkum sínum sem spegla félagsleg og pólitísk kerfi. Innblásinn af frumkvöðlum á borð við Anni Albers og Fridu Hansen blandar Yamamoto saman handverki og stórum, sjónrænt og áþreifanlega ríkum samsetningum. Hann er með MA í listum frá Kunsthøgskolen í Bergen (2013) og hefur einnig stundað nám við London College of Fashion og Escola de Belas Artes í Rio de Janeiro. Verk hans hafa verið sýnd víða, meðal annars í opinberum verkum, og árið 2025 vinnur hann að stórum verkefnum fyrir dómshúsið í Ósló og Cissi Klein skólann í Þrándheimi.
@mypinkpopcorn

Sigrún Hlín Sigurðardóttir, íslensk myndlistarkona sem vinnur með textíl, texta og ýmis önnur miðilform í innsetningum, leikhúsi og útvarpi. Hún lauk BA í myndlist frá Listaháskóla Íslands árið 2014 og BA í íslenskum fræðum frá Háskóla Íslands árið 2011. Hún hefur einnig stundað nám í textílhönnun við Myndlistaskólann í Reykjavík og er nú í mastersnámi í myndlist við KMD í Bergen. Sigrún er stofnmeðlimur myndlistarhópsins IYFAC.
@sgrnhln

Álfrún Pálmadóttir, íslensk textílhönnuður sem sérhæfir sig í prjóni, vinnur aðallega á prjónavél. Hún byggir verk sín á áþreifanleika prjónsins og nýtir tæknilega möguleika til að skapa flókin yfirborð með litum og áferð. Hún nálgast hvern garntvinna sem málningu og vinnur á málaralegan hátt þar sem innsæi og hugleiðing verða að áþreifanlegu handverki.

Álfrún er með MA í prjónahönnun, diplómu í textílhönnun og BA í þjóðfræði. Verk hennar sameina tæknilega nákvæmni og listræna tjáningu í gegnum efnisflötinn. Bakgrunnur hennar í þjóðfræði hefur áhrif á vinnu hennar og dregur fram gildi textíls, þekkingar og handverks.
@alfrunp

Ása Bríet Brattaberg er íslensk-færeysk fatahönnuður sem vinnur með snið, textíl og prjón. Hún nam sniðagerð og textíl í Reykjavík og lauk námi í kvenfatasaumi frá Central Saint Martins í London. Hún hlaut MA í prjóni frá Institut Français de la Mode í París, þar sem hún vinnur nú sem prjónahönnuður. Verk hennar eru innblásin af íslenskum konum og ríkri handverkhefð þjóðarinnar og fagna færni og smáatriðum þessara aðferða á sama tíma og hún færir þær inn í samtímann.
@asabrietbratta

Ásta Vilhelmína Guðmundsdóttir er íslensk listakona og fatahönnuður. Hún lærði í Þýskalandi, Ítalíu og á Íslandi og vinnur með náttúruleg efni á borð við sjávarþörunga, ull, tagl, silki og plöntutrefjar. Textílskúlptúrar hennar, innsetningar og málverk eru innblásin af hráum andstæðum íslenskrar náttúru þar sem hið goðsagnakennda og áþreifanlega mætast. Hún hefur rekið tískumerkið ásta creative clothes síðan árið 2000 og stofnaði árið 2022 listamannaíbúð og sýningaröðina Oceanus/Hafsjór á Eyrarbakka.
@astacreativeclothes

Olivia Ballentyne, útskrifaðist frá Textílháskólanum í Svíþjóð og sérhæfir sig í skúlptúrprjóni. Verk hennar kanna spennuna milli styrks og brothættni með tilraunakenndum prjónaaðferðum sem brjóta niður og endurmóta form. Með því að skapa ílát og spíralform sem hrynja, teygjast og standast umbreytir hún prjóni í beinagrindarkenndar byggingar sem lifa af óreglu og viðkvæmni.
@olivia_ballentyne

Högna Sól Thorkelsdóttir, íslensk textílhönnuður og nýútskrifuð frá Textílháskólanum í Svíþjóð. Verk hennar rannsaka möguleika sjávarþörunga í prjónihönnun. Með því að blanda náttúrulegum trefjum við handstýrða vélprjónaaðferð dregur hún fram einstaka áferð, liti og gegnsæi sjávarþörunga. Ferlið sameinar handverk og sjálfbærni og tengir saman haf og land í gegnum nýstárlega efnisrannsókn og tilraunir í textíl.
@hogna.thorkels

Astrid Brøndgaard Jensen og Kamilla Kuszon eru útskriftarnemar í textílhönnun frá Textílháskólanum í Svíþjóð. Þær vinna aðallega með vefnað og náttúruleg efni og rannsaka í starfi sínu samtal hefðar og nýsköpunar. Með hugmyndafræðilegri og rannsóknardrifinni nálgun nýta þær bæði handverk og nútímavélar til að skapa textíl sem tengir saman fortíð og nútíð og veitir nýjar sýn á efni og hönnun.
@astridbrondgaardjensen
@kamikuszon

Til baka